Γυναικεία Σεξουαλική Δυσλειτουργία: Αίτια και Σύγχρονες Λύσεις Αντιμετώπισης

Η Γυναικεία Σεξουαλική Δυσλειτουργία παραμένει ένα θέμα που περιβάλλεται από σιωπή και στιγματισμό, προκαλώντας έντονη ψυχολογική επιβάρυνση σε πολλές γυναίκες. Ευτυχώς, οι σύγχρονες ιατρικές εξελίξεις προσφέρουν καινοτόμες και αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που αντιμετωπίζουν άμεσα τα προβλήματα, επιτρέποντας την ανάκτηση της αυτοπεποίθησης και της ποιότητας ζωής.

Συγγραφείς:

Δρ. Ιωάννης Δημητρακόπουλος, Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος, Αριστούχος MSc Αισθητικής Ιατρικής και Αισθητικών Θεραπειών Πανεπιστημίου Camerino Ιταλίας με εξειδίκευση στην Επανορθωτική και Αισθητική Γυναικολογία.

Γεωργία Παπαματθαίου, Αριστούχος Μαία MSc in Applications of Biomedical Technology in Infertility – Male and Female Factor, εξειδικευμένη στη συμβουλευτική υπογονιμότητας και σεξουαλικών δυσλειτουργιών, συνεργάτης του Μ/Γ Ιατρείου του Ιωάννη Δημητρακόπουλου.

Τι περιλαμβάνουν οι διαταραχές σεξουαλικής δυσλειτουργίας;

Ο όρος “σεξουαλική δυσλειτουργία” αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων που εμποδίζουν ένα άτομο να απολαύσει ή να συμμετάσχει πλήρως σε σεξουαλική δραστηριότητα για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών. Οι διαταραχές αυτές μπορούν να επηρεάσουν οποιαδήποτε από τις τρεις βασικές φάσεις της σεξουαλικής ανταπόκρισης:

• 1) Φάση επιθυμίας
• 2) Φάση διέγερσης και ερεθισμού
• 3) Φάση οργασμού

Επιπλέον, η δυσπαρεύνια (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή) αποτελεί μια ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση που επηρεάζει σημαντικά τη σεξουαλική ζωή. Ο κολεόσπασμος, που συχνά έχει ψυχολογική βάση, είναι επίσης μια σοβαρή διαταραχή που χρήζει ειδικής αντιμετώπισης.

Πόσο συχνές είναι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες στις γυναίκες;

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες επηρεάζουν σημαντικό ποσοστό των γυναικών στην Ελλάδα. Παρά τη συχνότητά τους, συχνά παραμένουν αναφερόμενες λόγω ταμπού, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η σεξουαλική υγεία και η συνολική ποιότητα ζωής. Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα του 2018, περίπου το 41% των γυναικών αντιμετωπίζει κάποια μορφή σεξουαλικής δυσλειτουργίας.

Ποια είναι τα βασικά αίτια των σεξουαλικών δυσλειτουργιών;

Τα αίτια των σεξουαλικών δυσλειτουργιών διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: σωματικά (που προέρχονται από κάποια παθολογική κατάσταση) και ψυχολογικά. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτά τα αίτια συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν, καθιστώντας απαραίτητη μια ολοκληρωμένη και ολιστική θεραπευτική προσέγγιση.

Κύρια αίτια διαταραχής της σεξουαλικής επιθυμίας:

1) Γυναικεία Διαταραχή Σεξουαλικού Ενδιαφέροντος (FSIAD): Η σεξουαλική επιθυμία επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες και μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής. Ωστόσο, ξαφνικές και ανεξήγητες αλλαγές μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη του FSIAD. Η διάγνωση τίθεται όταν παρατηρείται σημαντική μείωση της επιθυμίας, της διέγερσης ή και των δύο για τουλάχιστον 6 μήνες.

2) Επίμονη Διαταραχή Διέγερσης Γεννητικών Οργάνων: Αυτή η κατάσταση χαρακτηρίζεται από ανεπιθύμητη διέγερση χωρίς να υπάρχει σεξουαλική επιθυμία, και μπορεί ακόμη να οδηγήσει σε ακούσιο οργασμό. Ενώ παλαιότερα θεωρείτο ψυχολογική διαταραχή, πλέον έχει αποδειχθεί ότι έχει νευρολογική αιτιολογία.

3) Άλλοι παράγοντες: Ορμονικές ανισορροπίες, ψυχολογικά προβλήματα (άγχος, κατάθλιψη, αρνητική αυτοεικόνα), αγγειακές παθήσεις και φαρμακευτική αγωγή.

Κύρια αίτια διαταραχής διέγερσης και οργασμού:

1) Κολπική χαλάρωση ή υποτονία: Προκαλείται από τοκετούς, γήρανση, ορμονικές ανωμαλίες ή τραυματισμούς κατά τον τοκετό (ρήξεις περινέου, περινεοτομή, ραγάδες).

2) Κολπική ατροφία: Συχνά συνδέεται με την εμμηνόπαυση ή ορμονικές διαταραχές.

3) Ενδοκρινικές παθήσεις: Η έλλειψη οιστρογόνων σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες (45-52 ετών) είναι η κύρια αιτία. Επίσης, σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και συγκεκριμένες ορμονικές θεραπείες.

4) Αγγειακοί παράγοντες: Υπέρταση, δυσλιπιδαιμίες, κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μειώνουν την αιμάτωση στην περιοχή του κόλπου και της κλειτορίδας.

5) Ψυχολογικοί παράγοντες: Άγχος, κατάθλιψη, αρνητική αυτοεικόνα και αντικαταθλιπτικά φάρμακα επηρεάζουν κυρίως τη σεξουαλική επιθυμία, αλλά μπορεί να προκαλέσουν και διαταραχές οργασμού.

6) Νευρολογικές παθήσεις: Προβλήματα του νωτιαίου μυελού (π.χ. πολλαπλή σκλήρυνση) επηρεάζουν τη διέγερση και τον οργασμό.

7) Φαρμακευτική αγωγή: Αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά, αντιισταμινικά και μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών.

Κύρια αίτια δυσπαρεύνιας:

1. Χαμηλά οιστρογόνα: Προκαλούν ξηρότητα και ατροφία, το πιο συχνό αίτιο δυσπαρεύνιας.
2. Λοιμώξεις: ΣΜΝ και κολπίτιδες προκαλούν πόνο και ενόχληση.
3. Πρόπτωση πυελικών οργάνων: Η υποτονία του πυελικού εδάφους προκαλεί πτώση οργάνων μέσα στον κόλπο, οδηγώντας σε πόνο και ακόμη ακράτεια ούρων.
4. Τραυματισμοί κατά τον τοκετό: Ρήξεις, περινεοτομή, ραγάδες.
5. Χειρουργικές επεμβάσεις: Υστερεκτομή, ογκολογικά χειρουργεία, μαστεκτομή.

Κολεόσπασμος:

Ο κολεόσπασμος είναι η ακούσια και επίμονη σύσπαση των μυών του κόλπου που καθιστά δύσκολη ή αδύνατη τη σεξουαλική επαφή. Συχνά έχει ψυχολογικές ρίζες που συνδυάζονται με σωματικά αίτια όπως τραυματισμοί κατά τον τοκετό, ραγάδες, χειρουργικές επεμβάσεις στην πυελική περιοχή και λοιμώξεις. Ψυχικά τραύματα από τραυματικές σεξουαλικές εμπειρίες (π.χ. βιασμός) μπορεί να εκδηλωθούν από τις πρώτες σεξουαλικές επαφές.

Σύγχρονη Αντιμετώπιση Σεξουαλικών Δυσλειτουργιών

Όπως αναφέρθηκε, η ολιστική προσέγγιση είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σεξουαλικών δυσλειτουργιών. Η θεραπεία πρέπει να περιλαμβάνει:

• Αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών
• Ορμονική ισορροπία
• Γενική υποστήριξη υγείας
• Επίλυση υπαρχόντων προβλημάτων υγείας
• Ψυχολογική υποστήριξη και επικοινωνία

1) Ορμονική Εξισορρόπηση

Στόχος είναι η επίτευξη ιδανικών επιπέδων ενδογενών ορμονών και η αντιμετώπιση της ατροφίας και ξηρότητας.

Ορμονική Υποκατάσταση: Σε γυναίκες με χαμηλά οιστρογόνα, η τοπική εφαρμογή κρέμας οιστρογόνων ή η συστηματική ορμονική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει την επιθυμία και τη διέγερση, αντιμετωπίζοντας την ατροφία, ξηρότητα και χαλάρωση, βελτιώνοντας την ευαισθησία των γεννητικών οργάνων.

Σε περιπτώσεις διαβήτη, προδιαβητικών καταστάσεων (π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες) ή υποθυρεοειδισμού, είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτίων.

2) Ψυχολογική Υποστήριξη

Η ψυχολογική θεραπεία σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ιατρικές παρεμβάσεις ενισχύει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Είναι ιδιαίτερα σημαντική σε περιπτώσεις κατάθλιψης, αγχωδών διαταραχών, στρες, προγραμματισμένων σεξουαλικών επαφών (π.χ. κατά την αντιμετώπιση υπογονιμότητας) και κολεόσπασμου.

Η ψυχολογική υποστήριξη συμβάλλει στη βελτίωση της σχέσης του ζευγαριού, τη διαχείριση τραυμάτων, την απομάκρυνση αρνητικών πεποιθήσεων για τη σεξουαλικότητα και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης.

Σημαντική διευκρίνιση: Τα αίτια είναι κυρίως σωματικά με ψυχολογικές επιπτώσεις.

3) Αισθητική και Λειτουργική Αποκατάσταση

Σε περιπτώσεις ασυμμετρίας, υπερμεγέθους χειλέων, δυσχρωμιών ή ουλών, η αισθητική αποκατάσταση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη σεξουαλική λειτουργία, μειώνοντας την τριβή και τον πόνο, την πιθανότητα λοιμώξεων, ενώ παράλληλα ενισχύει την αυτοπεποίθηση.

Η λειτουργική αποκατάσταση περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της ξηρότητας, ατροφίας, ραγάδων, χαλάρωσης κόλπου και πυελικού εδάφους, ακράτειας ούρων και κολεόσπασμου. Βασικός στόχος είναι η αποκατάσταση της ικανότητας για ικανοποίηση, διέγερση και οργασμό.

O-Shot (Orgasm Shot):

Το O-Shot είναι μια πρωτοποριακή μη χειρουργική θεραπεία που χρησιμοποιεί πλούσιο σε αιμοπετάλια πλάσμα (PRP) από το αίμα της ίδιας της γυναίκας. Ενισχύει την αιμάτωση, τη νεύρωση και την αναγέννηση ιστών στην περιοχή της κλειτορίδας και του κόλπου, βελτιώνοντας τη διέγερση, τον οργασμό και την κολπική ενυδάτωση. Τα αποτελέσματα είναι μακροχρόνια και η διαδικασία είναι ασφαλής και ανώδυνη.

4) Χειρουργική Αποκατάσταση

Σε σοβαρές περιπτώσεις χαλάρωσης ή πρόπτωσης, χειρουργικές τεχνικές όπως η κολποπλαστική και η κολποραφή μπορούν να αποκαταστήσουν την ανατομία και τη λειτουργία, βελτιώνοντας τη σεξουαλική ικανοποίηση και την ποιότητα ζωής.

5) Αντιμετώπιση Λοιμώξεων

Οι λοιμώξεις (κολπίτιδες, ΣΜΝ) πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

6) Φαρμακευτική Αγωγή

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, φάρμακα που ενισχύουν τη σεξουαλική επιθυμία ή βελτιώνουν τη διέγερση μπορεί να είναι χρήσιμα υπό ιατρική παρακολούθηση.

7) Κολποδιαστολείς

Σε περιπτώσεις κολεόσπασμου ή στένωσης κόλπου, η χρήση κολποδιαστολέων σταδιακά και υπό επίβλεψη μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας.

8) Αντιμετώπιση Συνυπαρχόντων Προβλημάτων

Η διαχείριση υποκείμενων παθήσεων όπως ο διαβήτης, η υπέρταση και οι ενδοκρινικές διαταραχές είναι απαραίτητη για τη συνολική βελτίωση της σεξουαλικής υγείας.

Σχετικά με το Ιατρείο μας

Στο ιατρείο μας αντιμετωπίζουμε με εξειδίκευση και ευαισθησία:

• Γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία (διαταραχές επιθυμίας, διέγερσης, οργασμού)
• Δυσπαρεύνια και κολεόσπασμος
• Κολπική χαλάρωση και ατροφία
• Πρόπτωση πυελικών οργάνων
• Ακράτεια ούρων
• Αισθητική γυναικολογία (αιδοιοπλαστική, λαβιοπλαστική)
• Εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα
• Ψυχολογική υποστήριξη για σεξουαλικά θέματα

Τι είναι το Brief Sexual Symptom Checklist for Women (BSSC-W);

Το BSSC-W είναι ένα εργαλείο αυτοαξιολόγησης που βοηθά τις γυναίκες να εντοπίσουν πιθανά προβλήματα σεξουαλικής λειτουργίας. Περιλαμβάνει βασικές ερωτήσεις σχετικά με:

1. Σεξουαλική επιθυμία: Νιώθετε μειωμένη επιθυμία για σεξουαλική δραστηριότητα;
2. Διέγερση και ενυδάτωση: Αντιμετωπίζετε δυσκολία στη διέγερση ή στην κολπική ενυδάτωση;
3. Οργασμός: Έχετε δυσκολία στην επίτευξη οργασμού;
4. Πόνος: Βιώνετε πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή;

Αν απαντήσετε θετικά σε μία ή περισσότερες από αυτές τις ερωτήσεις, συνιστάται να επισκεφθείτε έναν ειδικό για περαιτέρω αξιολόγηση.

Επικοινωνία

Ιατρείο Δρ. Ιωάννη Δημητρακόπουλου
Vital Womanhood Clinic
Διεύθυνση: Γλυφάδα, Αττική
Τηλέφωνο: Για ραντεβού επικοινωνήστε μαζί μας

Μην αφήνετε τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες να επηρεάσουν την ποιότητα της ζωής σας. Οι σύγχρονες θεραπευτικές λύσεις μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακτήσετε την αυτοπεποίθηση και την ευεξία σας.